Wetenschappelijke basis

Bestaande evidentie & lopend onderzoek

Leading Insights heeft als doel teams te helpen om de talenten binnen hun team zo goed mogelijk te benutten. Als expertisecentrum van KU Leuven staan wetenschappelijke onderbouwde inzichten hierbij uiteraard centraal. En deze wetenschap staat niet stil. In tegendeel, verschillende lopende doctoraatsprojecten binnen ons centrum bouwen verder op wat we al weten en testen de effectiviteit van onze interventies in diverse contexten en culturen. Zo zijn we blijvend op zoek naar hoe we jullie in de toekomst nog beter kunnen helpen. 

We geven je hier dan ook graag de stand van zaken rond het wetenschappelijk onderzoek dat onze producten onderbouwt.

Sportteams

Bestaande evidentie

Aangezien Leading Insights verbonden is aan het departement Bewegingswetenschappen vormt de sportwereld de bakermat van ons verhaal. Een decennium lang wetenschappelijk onderzoek rond leiderschap binnen sportteams heeft ervoor gezorgd dat we in dit onderzoeksdomein bij de absolute wereldtop horen.

Deze wetenschappelijke studies gaven ons inzicht in wat de essentiële leiderschapsrollen zijn die door spelers kunnen opgenomen worden, wat de rol van de teamkapitein is, en wat de voordelen zijn van gedeeld leiderschap, zowel naar het teamfunctioneren als naar het welzijn van de spelers.

Elk van onze assessments (Shared Leadership Mapping en Social Insights Mapping), alsook ons globale 5RS leiderschapsontwikkelingsprogramma steunen dan ook op een uitgebreide wetenschappelijke basis. Gedetailleerde informatie over ons onderzoek kan je terugvinden op onze onderzoekspagina.

Lopend onderzoek

Uiteraard staat ons onderzoek niet stil. We geven je hierbij graag een kijk op enkele lopende onderzoekslijnen die tot doel hebben onze kennis rond leiderschap binnen sportteams nog verder uit te breiden. 

  • Gedeeld leiderschap binnen individuele sporten

Ons wetenschappelijk onderzoek heeft zich tot nog toe in hoofdzaak gericht op teamsporten. Een recente interventiestudie binnen atletiek toont echter aan dat onze Shared Leadership Mapping en ons 5RS-Traject ook heel wat voordelen kunnen bieden voor trainingsgroepen van individuele sporten. Zo bleek dat trainingsgroepen waarin we een structuur van gedeeld leiderschap hadden opgezet en versterkt significant beter scoorden qua motivationeel klimaat, teamvertrouwen en mentale weerbaarheid, in vergelijking met trainingsgroepen die onze interventie niet kregen aangeboden. Steunend op deze positieve evidentie wordt deze onderzoekslijn richting individuele sporten in de toekomst verder uitgebreid.

  • Leiderschap over de grenzen heen

Het grootste deel van het bestaande onderzoek werd uitgevoerd in Westerse culturen (België, Engeland, Australië, Canada, VS). De vraag rijst of onze bevindingen behouden blijven in andere culturen waar het idee van leiderschap soms op een heel andere manier wordt ingevuld. Vandaar hebben we een nieuwe onderzoekslijn opgestart die focust op de cross-culturele dimensie van ons verhaal. Hierbij gaan we na of onze gebruikte principes gelden in diverse culturen en wordt eveneens de effectiviteit van onze producten getest ver over de grenzen heen.

  • Het leven na sport op het allerhoogste niveau

Elitesporters moeten vaak grote persoonlijke opofferingen doen om zo hun dromen waar te maken. Helaas, wat de achterliggende reden ook is (gaande van leeftijd tot een blessure of mentale burn-out), alle carrières komen tot een einde. Wat gebeurt er met deze sporters, waarvan hun eerdere dagen gevuld waren met intensieve training, reizen in functie van hun sport, en de adrenaline van de competitie op het allerhoogste niveau? 

Dat de overgang naar een leven na de sport geen evidentie is, hoeft geen betoog. Hoewel er al heel wat onderzoek werd uitgevoerd naar de factoren die deze overgang kunnen vereenvoudigen, werd dit nooit gedaan vanuit de lens van de sociale identiteitsbenadering. Een eerste studie die werd uitgevoerd samen met onze Australische partners (Cath Haslam en haar groep) leert ons alvast dat sociale identiteiten echter centraal staan in dit verhaal. Naast hun identiteit van elitesporter, hebben sporters immers ook sociale identiteiten die belichten dat ze deel uitmaken van een bepaalde groep, zoals een vriendenkring, een hobbygroep, een familie, enz. Binnen deze onderzoekslijn gaan we verder na hoe we elitesporters kunnen helpen tijdens en na hun carrière door in te zetten op deze sociale identiteiten.

Organisaties

Binnen de organisatieliteratuur is er reeds heel wat geweten over de voordelen van gedeeld leiderschap. Zo hebben vele studies aangetoond dat gedeeld leiderschap een betere voorspeller is van teameffectiviteit dan verticaal leiderschap (waarbij de formeel leidinggevende dirigeert vanuit een hiërarchische leiderschapspositie). Er is echter heel weinig onderzoek dat meer inzicht biedt over hoe dit gedeeld leiderschap het best kan geïmplementeerd worden. Door de groeiende vraag van organisaties om onze assessments en leiderschapsprogramma’s ook bij hen toe te passen, hebben we de afgelopen 5 jaar alvast heel wat ervaring kunnen opbouwen binnen deze context.

Vanuit ons onderzoek binnen de sportwereld én vanuit onze opgebouwde praktijkexpertise binnen organisaties geloven wij er sterk in dat onze aanpak ook binnen organisaties een sterke meerwaarde kan leveren. We delen hierbij graag met jullie welke evidentie reeds bestaat voor de principes onderliggend aan onze programma's. Daarnaast geven we jullie ook graag inzicht in enkele van onze lopende onderzoeksprojecten.

Bestaande evidentie voor onderliggende principes

Er bestaat al heel wat evidentie voor de onderliggende theoretische principes waar onze programma’s op gesteund zijn. We lijsten hier de belangrijkste wetenschappelijke onderbouwde principes met enkele sleutelreferenties graag voor je op:

  • Evidentie rond het belang van gedeeld leiderschap binnen organisaties:
    • Nicolaides, V. C., LaPort, K. A., Chen, T. R., Tomassetti, A. J., Weis, E. J., Zaccaro, S. J., & Cortina, J. M. (2014). The shared leadership of teams: A meta-analysis of proximal, distal, and moderating relationships. The Leadership Quarterly, 25(5), 923-942.
    • Pearce, C. L., & Conger, J. A. (Eds.). (2003). Shared leadership: Reframing the hows and whys of leadership. Thousand Oaks, CA: Sage.
  • Evidentie rond de kracht van leiders om een gedeelde identiteit (een gedeeld ‘wij-gevoel’) binnen hun team te creëren en te versterken: 
    • De sociale identiteitsbenadering rond leiderschap: Haslam, S. A., Reicher, S. D., & Platow, M. J. (2011). The new psychology of leadership: Identity, influence and power. New York: Psychology Press.
  • Evidentie rond het belang van een gedeelde teamidentiteit naar gezondheid en welzijn toe:
    • Haslam, C., Jetten, J., Cruwys, T., Dingle, G., & Haslam, S. A. (2018). The new psychology of health: Unlocking the social cure. London: Routledge.
  • Evidentie rond de effectiviteit van het 5R Traject (dat eveneens deel uitmaakt van onze producten en de basis vormt voor het 5RS Traject):
    • Haslam, S. A., Steffens, N. K., Peters, K., Boyce, R. A., Mallett, C. J., & Fransen, K. (2017). A social identity approach to leadership development: The 5R program. Journal of Personnel Psychology, 16(3), 113-124.

Zoals uit bovenstaande publicatie blijkt, werd ons 5R programma ontwikkeld en reeds wetenschappelijk getest binnen een organisatiecontext. Tot slot werd ook de nodige praktijkervaring opgebouwd binnen organisaties rond ons 5RS programma en werd hierrond een wetenschappelijke case studie uitgevoerd. 

  • Fransen, K., Haslam, S. A., Steffens, N. K., Mallett, C. J., Peters, K., Mertens, N., & Boen, F. (2020). All for us and us for all: Introducing the 5R Shared Leadership Program. Psychology of Sport and Exercise, 51, 101762.

Als expertisecentrum binnen KU Leuven willen we de effectiviteit van ons 5RS programma echter ook uitgebreid wetenschappelijk onderbouwen binnen de organisatiecontext. Om dit te realiseren, kregen we in 2018 een speciale projectfinanciering vanuit KU Leuven en wordt er ook een samenwerking opgestart met ESF (Europees Sociaal Fonds). We schetsen hierbij graag de stand van zaken met betrekking tot dit lopende onderzoek.

Lopend onderzoek

Onderzoek 1: Cross-sectionele studie

  • Status: Gepubliceerd (klik hier voor meer info)
  • Doel: Nagaan of onze aangetoonde principes binnen de sportwereld ook van kracht zijn binnen een variëteit van organisaties.
  • Wetenschappelijke resultaten:
    • Een leiderschapsstijl van de leidinggevende die gericht is op het ‘empoweren’ van medewerkers hangt samen met een betere leiderschapskwaliteit binnen het team.
    • Wanneer een team betere leiders heeft binnen het team (hier taak-, motivationele, sociale en externe leiders naar analogie bij sportteams), zullen de teamleden ook een sterkere gedeelde teamidentiteit (een ‘wij’-gevoel) ervaren.
    • Deze gedeelde teamidentiteit is op zijn beurt gelinkt met een verhoogde teameffectiviteit, alsook een verhoogd welzijn (hogere werktevredenheid en lagere burn-out).
    • Teams met sterkere leiders binnen hun team ervaren hun formeel leidinggevende als betere leider (dit als op taak-, motivationeel, sociaal en extern vlak).

Onderzoek 2: Kwalitatieve en kwantitatieve studie

  • Status: Datacollectie afgerond.
  • Doel: Identificatie van de essentiële leiderschapsrollen binnen organisaties.
    • Via zowel kwalitatieve als kwantitatieve methoden willen we kijken welke leiderschapsgedragingen essentieel zijn binnen organisaties. 
    • Hierbij gaan we eveneens na of deze set van essentiële leiderschapsrollen verschilt tussen profit en non-profit organisaties en tussen verschillende hiërarchische niveaus binnen een organisatie (bv. directieteam vs. team van arbeiders).
  • Gevolg:
    • Voor onze Shared Leadership Mapping bepalen we op dit moment samen met de leidinggevende de essentiële leiderschapsrollen voor het team. 
    • Op basis van de resultaten van deze studie kunnen we in de toekomst concreet advies geven rond welke leiderschapsrollen belangrijk zijn op mee op te nemen in dit assessment.

Onderzoek 3: Interventiestudie

  • Status: gepland (2021)
  • Doel: De effectiviteit van onze Shared Leadership Mapping, gecombineerd met het 5RS Traject testen binnen een gerandomiseerd onderzoek met controlegroep.

Andere contexten

We geloven erin dat gedeeld leiderschap en het toewerken naar een gedeelde identiteit niet alleen een meerwaarde kan bieden binnen sportteams en organisaties, maar ook in een waaier van andere contexten.

Binnen Leading Insights loopt op dit moment een doctoraat dat de effectiviteit test van onze trajecten in andere contexten. Zo werd een eerste studie uitgevoerd in samenwerking met OKRA bij wandelgroepen van senioren, die elk een 12-weken durend wandelprogramma volgden. De helft van deze groepen kreeg echter aanvullend ons 5RS-Traject waarbij er leiders werden aangeduid en er ingezet werd op het versterken van het wij-gevoel. De resultaten toonden aan dat deze laatste groep significant meer wandelde en ook sterker samenhing als groep, in vergelijking met de groep die deze interventie niet kreeg.

Op dit moment is eveneens een studie lopende die de effectiviteit van ons 5RS-Traject test binnen de schoolcontext waarbij we kijken of ons leiderschapsprogramma ook een meerwaarde kan bieden naar leerwinst en functioneren op klasniveau.

Zoals jullie zien, zijn er heel wat innovatieve onderzoeksprojecten lopende die aantonen dat we er alles aan doen om blijvend de hoogst mogelijke kwaliteit te kunnen garanderen bij onze assessments en trajecten. En het is net de vertaling van deze wetenschappelijke inzichten naar de dagdagelijkse leiderschapspraktijk die ons blijvend aanspoort om onze onderzoeksvragen nauw te laten aansluiten bij de noden van het veld. Dank je wel dus voor jouw feedback, aangezien het net deze wisselwerking is die de drijfkracht vormt achter ons onderzoek!